خدمات ژئوتکنیک ساختمان
خدمات ژئوتکنیک ساختمان یک نوع دانش پویا می‌باشد که مهندسان را با محیط مکانیکی زمین شناسى و عملکرد آن آشنا می‌کند. این علم به اطلاعات تکنیکی‌ای که مربوط به زمین سازه می شود، می‌پردازد و از شاخه‌های مهندسی عمران محسوب می‌شود. اطلاعات بدست آمده از این علم در انواع برنامه‌ریزی‌ها، اکتشافات، طراحی، ساخت و بهره‌برداری از انواع سازه‌ها، اجرای پروژه‌های متنوع عمرانی و معدنی به‌کار می‌رود و ایمنی و کارای آن‌ها را تضمین خواهد کرد. این اطلاعات شامل انواع داده‌های مختلف در زمینه‌های مکانیک خاک بنا، مکانیک سنگ، منابع آبی، لرزه خیزی خاک و زمین شناسی زیست‌محیطی و مهندسی می‌شود. در ادامه به اهمیت خدمات ژئوتکنیک در ساختمان می‌پردازیم.
برنامه ریزی در خدمات ژئوتکنیک ساختمان
معمولا در شناسایی‌های ژئوتکنیکی سازه تدریجا با پیشرفت عملیات شناسایی بنا و کسب اطلاعات بیشتر از ساختگاه مورد نظر، برنامه‌ریزی اولیه تغییر می‌کند. همچنین تبادل نظر میان مهندسین طراح در انواع پروژه‌های ساختمانی و مهندسین متخصص در مطالعات ژئوتکنیک سازه در تدوین برنامه‌های مطالعاتی این حوزه الزامی بوده و تعیین ترتیب مراحل در عملیات شناسایی نیز بر عهده طراح سازه مورد نظر است. موارد مورد نظر در شناسایی و برنامه ریزی نیز در پارامترهای زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- پارامترهای مورد نیاز در خدمات ژئوتکنیک ساختمان و مقدار دقت و تخمین آن‌ها
- آرایش، فاصله، عمق گمانه و چال شناسایی
- تعداد، عمق، شیوه و نوع نمونه‌گیری
- نوع و تعداد آزمایش‌های صحرایی و آزمایشگاهی مورد نیاز
- هزینه‌های مربوط به شناسایی ژئوتکنیکی
به طور معمول شناسایی‌های مربوط به خدمات ژئوتکنیکی ساختمان، هزینه‌هایی در حدود ۰٫۲۵ تا یک درصد هزینه کل پروژه ساختمانی را شامل می‌شود. همچنین درصد هزینه با افزایش هزینه پروژه کم شده و ممکن است به ۰٫۱ درصد هم برسد و تحقیقات نشان داده که در بسیاری موارد انجام شناسایی دقیق ژئوتکنیکی سبب کاهش هزینه‌های کل پروژه به مقدار چندین برابر هزینه مربوط به شناسایی خواهد شد.
مزایای استفاده از خدمات ژئوتکنیک ساختمان
پروژه‌های ساخت و ساز به ویژه پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی به حدی اهمیت دارند که لزوم استفاده از خدمات ژئو تکنیک ساختمان در آن‌ها پیش از آغاز یک پروژه بزرگ و همچنین در طول اجرای اصولی آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. مطالعات ژئو تکنیک سازه به نوعی سبب افزایش اعتماد در فونداسیون و پایه ریزی بنا خواهند شد و همچنین با اجرای آزمون مربوط به کنترل خوردگی، امنیت عملکردی تجهیزات استفاده شده در صنایع به طور کامل تامین می‌گردد.
مطالعات ژئوتکنیک برای ساخت یک پروژه مسکونی
تمام اقدامات پیرامون خدمات ژئوتکنیک ساختمان مسکونی عبارتند از:
- اطلاعاتی پیرامون سنگ بستر منطقه مورد نظر
- اطلاعاتی پیرامون زمین لرزه‌های تاریخی و تعیین شدن موقعیت مکانی و زمانی آن
- بررسی و مطالعه زمین لرزه دستگاهی
- استفاده از ساز وکار کانونی زمین لرزه جهت تعیین مکانیسم جنبایی گسل، خصوصیات ساختاری منطقه و جهت تنش‌های حاکم بر پوسته زمین در قسمت مورد نظر، میزان لرزه خیزی و جهت حرکت صفحات لیتوسفر
- تعیین زمین ساختمان به لحاظ نوع خاک و سنگ
- تعیین مشخصات و فواصل گسل‌های موجود در نزدیکی سازه
- طبقه بندی نوع زمین ساختمان